Τι είναι η Εργοθεραπεία;
Η επιστήμη
της εργοθεραπείας είναι ενταγμένη στο ευρύτερο σύστημα των ανθρωπιστικών
επιστημών αλλά και των επιστημών υγείας.
Αναλύοντας
τις λέξεις που απαρτίζουν τον επαγγελματικό τίτλο της, γίνεται αντιληπτός ο
ορισμός της. Ο όρος Έργο περιλαμβάνει κάθε σκόπιμη δραστηριότητα, στην
οποία εμπλέκεται το άτομο κατά τη διάρκεια της ζωής του και προϋποθέτει την
ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων, τη διάθεση χρόνου και την ενεργητική συμμετοχή. Ο
όρος Θεραπεία αναφέρεται στην εξειδικευμένη παρέμβαση στα 3 επίπεδα στην
πρόληψη, στη θεραπεία και στην αποκατάσταση. Συνεπώς η Εργοθεραπεία είναι η
επιστήμη η οποία ερευνά, αναλύει και εφαρμόζει την ανθρώπινη λειτουργική
ενασχόληση, προκειμένου να προάγει την υγεία, το μέγιστο δυνατό επίπεδο
ανεξαρτητοποίησης και συνεπώς την προσαρμογή του ατόμου στο περιβάλλον
(Σηφάκη, 2002).
Ένας ακόμα
ορισμός της Εργοθεραπείας, σύμφωνα με το Ερμηνευτικό Λεξικό εργοθεραπευτικών
όρων του Συλλόγου Ελλήνων Εργοθεραπευτών, είναι ο παρακάτω:
Ένα παιδί χρήζει Εργοθεραπείας όταν παρατηρούνται δυσκολίες στους παρακάτω τομείς:
Κινητικός Τομέας
Υπολείπεται στα στάδια κινητικής
ανάπτυξης.
Είναι αδέξιο σε δραστηριότητες αδρής
κίνησης.
Δεν έχει καλή ισορροπία και πέφτει
συχνά.
Έχει φτωχή στάση σώματος (πχ
βουλιάζει στην καρέκλα).
Έχει φτωχό έλεγχο σε λεπτές κινήσεις
και χειρίζεται με δυσκολία μικρά αντικείμενα ή το μολύβι – ψαλίδι.
Υπάρχουν δυσκολίες στη γραφή
(σχηματισμός γραμμάτων/αριθμών, σύνθεση λέξεων).
Παρουσιάζουν υπερβολική ευαισθησία
στο άγγιγμα (αποτραβιούνται ή αντιδρούν αρνητικά).
Αποφεύγουν δραστηριότητες φροντίδας
εαυτού όπως χτένισμα ή κόψιμο μαλλιών, βούρτσισμα δοντιών, κόψιμο νυχιών.
Είναι υπερβολικά ευαίσθητα στους
ήχους ή θορύβους.
Διασπάται εύκολα η προσοχή τους, η
οργάνωση και η συγκέντρωσή τους.
Δυσκολεύονται να μείνουν σε μια θέση
και παρουσιάζουν διαρκή κινητικότητα.
Δυσκολεύονται στο φαγητό (χρήση σκευών), στην τουαλέτα,
στην ένδυση – απόδυση.
Δυσκολεύονται στη
σίτιση (προβλήματα στη μάσηση, λερώνονται αρκετά κατά τη διάρκεια του φαγητού)
Εργοθεραπεία
είναι η εφαρμοσμένη επιστήμη που μελετά και χρησιμοποιεί τα ανθρώπινα έργα
στους τομείς της αυτοφροντίδας, αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου και
παραγωγικότητας με στόχο να παρέχει τη δυνατότητα σε άτομα με περιορισμούς στη
λειτουργικότητα να εκτελούν τις καθημερινές τους δραστηριότητες στο μέγιστο των
ικανοτήτων τους (2005).
Οι τομείς
εκτέλεσης ανθρωπίνων έργων χωρίζονται σε 3 κατηγορίες:
Ø
Αυτοφροντίδα.
Ø
Παραγωγικότητα.
Ø
Αξιοποίηση ελεύθερου χρόνου.
Για την εκτέλεση των παραπάνω δραστηριοτήτων,
απαραίτητη προϋπόθεση αποτελούν οι παρακάτω δεξιότητες – στοιχεία εκτέλεσης:
Α.Αισθητικοκινητικά
Στοιχεία (Αισθητηριακά, Νευρομυοσκελετικά, Κινητικά)
Β.Γνωστικά
Στοιχεία (όπως Επίπεδο Διέγερσης, Προσανατολισμός, Διάρκεια Προσοχής, Μνήμη, Διαδοχή
/ Σειροθέτηση, Επίλυση Προβλημάτων κλπ)
Γ.Ψυχοκοινωνικές
Δεξιότητες – Ψυχολογικά Στοιχεία (Ψυχολογικά, Κοινωνικά,
Αυτοδιαχείριση)
Η
Εργοθεραπεία παρέχει τις υπηρεσίες της σε παιδιά με:
ü
Μαθησιακές Δυσκολίες
ü
Νοητική Υστέρηση
ü
Αναπτυξιακές Διαταραχές
ü
Εγκεφαλική Παράλυση
ü Διαταραχές
Προσοχής & Συγκέντρωσης.
Ένα παιδί χρήζει Εργοθεραπείας όταν παρατηρούνται δυσκολίες στους παρακάτω τομείς:
Κινητικός Τομέας
Υπολείπεται στα στάδια κινητικής
ανάπτυξης.
Είναι αδέξιο σε δραστηριότητες αδρής
κίνησης.
Δεν έχει καλή ισορροπία και πέφτει
συχνά.
Έχει φτωχή στάση σώματος (πχ
βουλιάζει στην καρέκλα). Έχει φτωχό έλεγχο σε λεπτές κινήσεις
και χειρίζεται με δυσκολία μικρά αντικείμενα ή το μολύβι – ψαλίδι.
Υπάρχουν δυσκολίες στη γραφή
(σχηματισμός γραμμάτων/αριθμών, σύνθεση λέξεων).
Αισθητηριακός Τομέας
Παρουσιάζουν υπερβολική ευαισθησία
στο άγγιγμα (αποτραβιούνται ή αντιδρούν αρνητικά). Αποφεύγουν δραστηριότητες φροντίδας
εαυτού όπως χτένισμα ή κόψιμο μαλλιών, βούρτσισμα δοντιών, κόψιμο νυχιών.
Είναι υπερβολικά ευαίσθητα στους
ήχους ή θορύβους.
Συμπεριφοριστικός Τομέας
Διασπάται εύκολα η προσοχή τους, η
οργάνωση και η συγκέντρωσή τους.
Δυσκολεύονται να μείνουν σε μια θέση
και παρουσιάζουν διαρκή κινητικότητα.
Δραστηριότητες Καθημερινής Διαβίωσης
Δυσκολεύονται στο φαγητό (χρήση σκευών), στην τουαλέτα,
στην ένδυση – απόδυση.
Δυσκολεύονται στη
σίτιση (προβλήματα στη μάσηση, λερώνονται αρκετά κατά τη διάρκεια του φαγητού)
Η εργοθεραπευτική
διαδικασία περιλαμβάνει την αξιολόγηση,τον
καθορισμό σκοπού και στόχων, τοσχεδιασμό της θεραπευτικής παρέμβασης,την
επαναξιολόγηση και τον τερματισμό της παρέμβασης.
Το πρόγραμμα
παρέμβασης περιλαμβάνει τη χρήση σκόπιμων δραστηριοτήτων και συγκεκριμένα στην Παιδιατρική Εργοθεραπεία τη χρήση
του παιχνιδιού για τη βελτίωση των απαιτούμενων δεξιοτήτων για την προαγωγή της
λειτουργικότητας του παιδιού.